بالغ بر ۷ سال پیش در شهریور ۹۰ که تلویزیون فارسی زبان وزارت خارجه انگلستان (BBC) مستند «خط و نشان رهبر» را بر روی آنتن فرستاد و طی آن ناکامانه و در عین حال مُحیلانه کوشید فرآیند به قدرت رسیدن آیت الله خامنه ای در کسوت رهبری نظام را برخوردار از شائبه کند در همان مقطع طی مقاله «مستند بی سند» نابلدی و ضعف محتوائی پرسنل فارسی زبان بی بی سی مزبور در تهیه مستندهای قابل وثوق را بدین گونه تشریح کردم:
آشنایان با دنیای رسانه های حرفه ای به خوبی بر این نکته وقوف دارند که شبکه تلویزیونی BBC Worldیکی از معتبرترین منابع در تهیه مستندهای سیاسی و تحلیلی و تاریخی و جغرافیائی و علمی و هنری است تا جائی که مستندهای تصویری این رسانه تا آن اندازه از اعتبار برخوردار است که محققین و دانشجویان دانشگاه های معتبر جهان با افتخار مستندهای BBC World را مرجع و رفرنس پژوهش های خود قرار داده و می دهند اما علی رغم این، نسخه فارسی این رسانه با گذشت قریب به 3 سال از آغار فعالیت اش تاکنون نتوانسته حتی یک مستند ماندگار و قابل اعتنا و برخوردار از استاندارهای حرفه ای جهان رسانه را به مخاطب عرضه کنند و کاریر آن رسانه از حیث مستند آکنده از شلختگی های بصری است که به جرات می توان تمامیت شان را در مشتی «کات & پیست» ناشیانه جمع بندی کرد.
اکنون نیز با پخش مستند نمای «جام زهر؛ فرصتهای از دست رفته ایران در جنگ» نریشن خوان و تهیه کننده آن «شبه مستند» بار دیگر اثبات کرد این رسانه کماکان از فقر نگاه و توان حرفه ای در دنیای رسانه های بصری رنجوری می کند.
مستند نمای مزبور در تحلیل نهائی یک «گزارش خبری» است که تهیه کننده اش به مدد آرشیو غنی بی بی سی توانسته از طریق سنت مالوف «کات اند پیست» قطعاتی از مصاحبه های آرشیوی مسئولین وقت کشور در مقطع جنگ تحمیلی عراق با ایران را با نگاه جهتگیرانه کنار هم پازل چینی کند تا از آن طریق بتواند مخاطبان ناغافل از واقعیت های تاریخی جنگ تحمیلی را مدیریت و القاء شُبهه کند.
قبلا و به سهم خود محور تمام شبهات بی بی سی در قبال جنگ تحمیلی را در مقاله «وقتی دژخیم می گرید» پاسخگوئی کرده ام.
توصیه می کنم علاقه مندان به دنیای رسانه های سیاسی «جام زهر؛ فرصتهای از دست رفته ایران در جنگ» را حتما و با دید التفات و تفطن ببیند و این گزارش را برای دانشجویان علوم ارتباطات به عنوان نمونه ای از برون ریخت نابلدی ها و جهتگیری مغرضانه ابواب جمعی فارسی زبان آن شبه رسانه، آناتومیک کنند.
مدیران فارسی زبان بی بی سی تا آن اندازه هم برخوردار از شم رسانه ای نیستند تا لااقل تهیه کنندگان برنامه های خود را مکلف به مطالعه بیشتر جهت آگاهی از ساز و کار و لوازم و لواحق یک مستند تصویری کنند و بفهمند مستند برای قابل استناد بودن محتاج به تباین و کنتراتست تصویری است.
طبیعتا اگر به دلائل قابل فهم ، فارسی زبانان بی بی سی برای تهیه یک مستند از امکان گرفتن مصاحبه با پایوران ایرانی محروم اند اما لااقل دست شان در انجام مصاحبه با پایوران و مسئولین پیشین عراقی به قاعده باز بوده و قطعا موظف بودند تا ضمن احترام به شعور مخاطب لااقل مستند خود را به حضور چند کارشناس زبده و منصف در کنار مسئولین وقت عراقی مستظهر می نمودند.
حسب شواهد موجود بی بی سی فارسی تعمد دارد تا به هر نحو مقتضی تجربه مُیسر بودن «ساخت شبه رسانه» از طریق انباشت جمعی فارسی زبان آکنده از کینه به جمهوری اسلامی را بخوبی اثبات نماید.
خود کرده را تدبیر نیست!
در همه جای دنیا هر موسسه ای برای استخدام پرسنل شرط گواهی عدم سوء پیشینه می گذارد اما وقتی تقریبا ۸۰ درصد پرسنل اکتیو بی بی سی فارسی را پرونده داران و متواریان از قوه قضائیه ایران تشکیل می دهد از جمله تهیه کننده «مستند جام زهر» بدین منوال طبیعی خواهد بود تا خروجی بی بی سی قبل از حرفه ای گری، تشفی خاطری از غیظ انباشته این خانه به دوشان باشد!
مقالات مرتبط:
مستند بی سند ـ https://bit.ly/2Oyff1F
العاقل یکفیه الاشاره ـ https://bit.ly/2OwtTq
مرده خواری با ژاژخوایان ـ https://bit.ly/2LDooZ3
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
داریوش سجادی
@dariushsajjadi44